पशुपन्छी रोग अन्वेषण प्रयोगशाला, कर्णाली प्रदेशको वीरेन्द्रनगर नगरपालिका-७ सुर्माखेतमा अवस्थित छ । सन् १९८८/८९ (वि.सं. २०४५/४६) मा स्थापना भएको यो प्रयोगशाला पशु रोग निदानमा एक महत्वपूर्ण आधारस्तम्भको रूपमा रहेको छ। प्रारम्भमा आधारभूत पशु प्रयोगशाला सेवामा केन्द्रित यो प्रयोगशालाले विस्तार हुँदै कर्णालीका १० जिल्ला र लुम्बिनी प्रदेशका ६ जिल्लामा महत्त्वपूर्ण पशु रोग निदान कार्यमा सहयोग प्रदान गर्दै आएको छ। यस विस्तृत कार्यक्षेत्रलाई सुदृढ बनाउन बाँके, दाङ, र जुम्ला जिल्लामा स्थापित आधारभूत प्रयोगशालाहरूले परजीवी विज्ञान परीक्षण, सूक्ष्मजीव विज्ञान संस्कृति, र एन्टिबायोटिक संवेदनशीलता परीक्षण जस्ता अत्यावश्यक सेवाहरू प्रदान गर्दै आएका छन्। यसले पशु स्वास्थ्य सम्बन्धी समस्याहरु लाई छिटो र प्रभावकारी रूपमा पत्ता लगाउन र प्रतिक्रिया दिन प्रयोगशालाको समग्र नेटवर्कलाई सुदृढ बनाएको छ।
यस क्षेत्रको प्रमुख संस्थाका यस प्रयोगशालाले पशु र कुखुराको स्वास्थ्य र उत्पादकत्वमा सुधार ल्याउन रोगहरु को पहिचान र निदान गर्ने कार्य सञ्चालन गर्छ। पशुपन्छीको स्वास्थ्यलाई प्राथमिकता दिएर, यो प्रयोगशालाले उपभोक्तासम्म पुग्ने पशुजन्य खाद्य उत्पादनहरूलाई सुरक्षित बनाउन मद्दत गर्दछ, जसले सार्वजनिक स्वास्थ्य र खाद्य सुरक्षा दुवैलाई सहयोग पुर्याउँछ। हामीले पशु अस्पताल र पशु सेवा कार्यालय (LHLSO), पशु अस्पताल तथा पशु सेवा विशेषज्ञ केन्द्रहरू (VHLSEC), पशुचिकित्सक, पशु स्वास्थ्य प्राबिधिक र यस क्षेत्रका अन्य अग्रपङ्क्तिमा रहेका पेशेवरहरूसँग मिलेर काम गर्नमा ध्यान केन्द्रित गर्छौ। रोग पहिचान र रोकथामका सामूहिक रणनीतिहरू मार्फत, हाम्रो प्रयोगशालाले स्वस्थ र सुदृढ पशुधन क्षेत्रको प्रवर्धन गर्ने लक्ष्य राखेको छ।
आफ्नो निदान कार्यका साथै, हामीले पशुचिकित्सक र पशु स्वास्थ्य कार्यकर्ताहरूका लागि प्राविधिक सहयोग, तालिम, र उन्नत निदान उपकरणहरूको पहुँच प्रदान गरेर रोग अन्वेषण र निदान कार्यामा साझेदारको भूमिका निर्वाह गरेको छौ। यस प्रयोगशालाले प्रदान गर्ने विस्तृत निदान सेवाहरू र रोकथामका प्रयासहरूले पशु चिकित्सा क्षेत्रमा सुधार र सार्वजनिक स्वास्थ्यप्रतिको प्रतिबद्धतालाई उदाहरणीय रूपमा प्रस्तुत गर्दछ, जसले गर्दा यो नेपालको पशु चिकित्सा क्षेत्रमा एक महत्त्वपूर्ण संस्था बनेको छ।